(I think that the people of Ziyad informed me that he reported on the authority of the Prophet (ﷺ): A rider should go behind the bier, and those on foot should walk behind it, in front of it, on its right and on its left keeping near it. Prayer should be offered over an abortion and forgiveness and mercy supplicated for its parents.

(3603) İbn Ebî Müleyke'den (rivayet olunduğuna göre) Ukbe b. Haris şöyle demiştir:
Ben Ümmü Yahya binti Ebî İhâb ile evlenmiştim. Siyah bir kad in yanımıza gelip
ikimizi birden emzirdiğini iddia etti. Bunun üzerine Peygamber (s.a)'e varıp bu
durumu kendisine anlattım. Benden yüz çevirdi, (söyleyeceklerimi dinlemek
istemedi).

Ey Allah'ın Rasûlü, o kadın kesinlikle yalancıdır! dedim.

"Ne biliyorsun? O söylediğini söyledi. Sen artık (evlendiğin) o kadını bırak" buyurdu.

[1121

Açıklama

İbn Ebî Müleyke bu hadisi, Ukbe b. Hâris'ten iki yolla almıştır:

1- Doğrudan doğruya bizzat kendisinden almıştır.

2- Bu hadisi Ukbe b. Hâris'ten, onun arkadaşları vasıtasıyla almıştır. Fakat İbn Ebî
Müleyke bu hadisi bizzat Hz. Ukbe'nin kendi ağzından işitmesinden daha ziyade
ondan arkadaşı vasıtasıyla işitmekle öğrenmiştir. Bir başka ifadeyle onun
arkadaşından duyduğu rivayet bizzat kendi dinlemesinden daha çok hatırında
kalmıştır. 3604 numaralı hadis-i şerifte İbn Ebî Mü-leyke'nin sözü geçen arkadaşının
Ubeyd b. Ebî Meryem olduğu açıklanmaktadır.

Sübülü's- Selâm isimli eserde bu hadis hakkında şu görüşlere yer verilmektedir:
Hadis-i şerif süt annenin şehadetinin yalnız başına kabul edilebileceğine delildir.
Buharî bunun için ayrı bir bab açmıştır. İbn Abbas ile seleften bir cemaatin ve Ahmed
b. Hanbel'in mezhebi budur. Ebû Ubeyd, "Erkeğe kendiliğinden ayrılmak vacip olur,
hâkimin hükmüne lüzum yoktur" diyor.

İmam Mâlike göre, süt meselesinde ancak iki kadının şehadeti kabul edilir.
Hanefîlerle diğer bir takım ulemaya göre, süt meselesinin sair hukuktan bir farkı
yoktur. Binaenaleyh burada da iki erkek yahud bir erkekle iki kadın şahitlik etmelidir.
Yalnız süt annenin şahitliği kâfi gelmez. Şâfiîlere göre, süt anne ile birlikte üç kadının
şahadeti kabul edilir. Yalnız ücret istememesi şarttır. Şâfıîlerce bu hadis, ihtiyata ve
şüpheli şeylerden korunmaya hamledihniştir. Fakat kendilerine: Bu sözlerinin zahire



uymadığı, çünkü Peygamber (s.a)'e meselenin dört defa sorulduğu, dördünde de;
"Nasıl olur, bak ne söylendi" cevabım verdiği hatırlatılmıştır. Bu hadisin bazı
rivayetlerinde "Onu bırak" denilmiştir. Dârekutnî'nin rivayetinde ise, "Ondan sana
hayır yok" buyurulmuştur. Eğer ihtiyat kabilinden olsaydı ona kadını boşamayı
emrederdi. Halbuki hadisin hiçbir rivayetinde talâk zikredilmemiştir. İbn Abbas
taraftarları bu ciheti nazar-ı itibare alarak: "Bu hüküm buraya mahsustur. Binaenaleyh
sair hukukun hilâfına olarak burada yalnız süt annenin şahadeti kâfidir." demişlerdir.

um

Hattâbî'nin açıklamasına göre, metinde ecen "o kadını bırak" emri far-ziyyet değil, bir
tavsiye ve irşad niteliğinde olduğundan bu hadiste bir kadının süt kardeşlik hakkındaki

[1191

şahitliğinin kabul edilmesi gerektiğine ait bir delil yoktur.