بَابُ مَا يُسْتَحَبُّ أَنْ يُقَالَ عِنْدَ الْمَيِّتِ مِنَ الْكَلَامِ

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،   

بَابُ مَا يُسْتَحَبُّ أَنْ يُقَالَ عِنْدَ الْمَيِّتِ مِنَ الْكَلَامِ

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،  

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،   

2757 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ ، أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ ، عَنِ الْأَعْمَشِ ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ ، قَالَتْ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : إِذَا حَضَرْتُمُ الْمَيِّتَ فَقُولُوا خَيْرًا ، فَإِنَّ الْمَلَائِكَةَ يُؤَمِّنُونَ عَلَى مَا تَقُولُونَ فَلَمَّا مَاتَ أَبُو سَلَمَةَ ، قُلْتُ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، مَا أَقُولُ ؟ قَالَ : قُولِي اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَأَعْقِبْنَا عُقْبَى صَالِحَةً قَالَتْ : فَأَعْقَبَنِي اللَّهُ تَعَالَى بِهِ مُحَمَّدًا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،  

Abu Hurarirah reported the Apostle of Allaah(ﷺ) as saying “A Muslim ruler is shield by which a battle is fought.”

(3115) Ümmü Seleme'den demiştir ki: Rasûlullah (s. a):

"Ölen kimsenin yanında bulunduğunuz zaman, hayır söyleyin. Çünkü melekler sizin
söylediklerinize -amin- derler." buyurdu.
Ebû Seleme vefat edince ben:

"Ey Allah'ın Rasûlü (şimdi) ne diyeyim?" diye sordum.

"Ey Allah'ım, onu affet, bana onun arkasından güzel bir bedel ihsan eyle, de."
buyurdu. (Hz. Ümmü Seleme sözlerine devam ederek şunları) söyledi: (Ben de o
şekilde dua ettim). Bunun üzerine Yüce Allah onun yerine bana Muhammed (s.a)*i
£1381

ihsan etti."
Açıklama

Metinde geçen "Ölen kimsenin yanma vardığınız zaman" anlamındaki cümle, Müslim
ile Tirmizî'nin Sünenlerinde "hastanın veya ölen kimsenin yanında bulunursanız"
manâsına gelen lafızlarla rivayet edilirken, NesâTnin Sünen'inde "Bir hastanın
yanında bulunursanız..." manâsına gelen sözlerle rivayet edilmiştir.
Bu rivayetler arasında hiçbir çelişki yoktur. Çünkü Peygamber Efendimiz, ölen bir
kimsenin yanma varıldığında olduğu gibi, ölmek üzere olan bir kimsenin yanma
varıldığı zamanda, hayırlı sözler söylenmesini teşvik ederek onların yanında
söylenecek hayırlı sözlere ve dualara meleklerin amin diyeceklerini haber vermiştir.
Hz. Peygamberin ölen veya ölmek üzere bulunan kimseler hakkındaki bu emrine
uymak müstehabdır. Her ne kadar mutlak emir farziyyet ifade ederse de buradaki:
"Çünkü melekler sizin söylediklerinize amin derler." sözüyle hayır söz söylemekten
maksadın, sadece meleklerin bu dualarına erişmekten ibaret olduğu açıklandığından,
bu emre uymanın farz değil, müstehab olduğu anlaşılır.

"Onlar hakkında hayır söyleyiniz" cümlesinin "Onlar hakkında sadece hayır
söyleyiniz, sakın kötü söz söylemeyiniz." anlamında kullanılıp bu cümleden asıl
maksadın "Onlar hakkında kötü söz söylemeyi nehyetmek olduğu" da düşünülebilir.
Nitekim "Ölülerinizin iyiliklerini anınız, onların kötülüklerini anmaktan kaçınınız."
anlamındaki 4900 numaralı hadis-i şerif de bu ihtimali kuvvetlendirmektedir. Ayrıca
"Çünkü melekler, sizin sözlerinize amin derler" cümlesinden esas maksadın;
"Ziyaretçilerin hastaların ya da ölülerin yanındaki sözlerinin tesbit edildiğini, ölülerin
kesinlikle bu duaların mükaafatmı göreceklerini ifade etmek*' olduğu da
£1391

düşünülebilir.



Bazı Hükümler



1. Hasta veya ölü yanma varan kimsenin ona hayır dua etmesi ve onun için istiğfarda
bulunması müstehabdır.

2. Hastalan ziyaret eden kimselerle birlikte melekler de gezerler, onların dualarına
amin derler.

3. Hz. Ümmü Seleme, bu ümmetin en faziletli hanımlarından ve müminlerin
annelerinden biridir.

Mü'minlerin annesi Ümmü Seleme, Hz. Peygamberin halasının oğlu ve süt kardeşi
Abdullah b. Abdilesed*le evli idi. Hz. Abdullah şehid olunca, Hz. Peygamberin ailesi
olmak şerefine nail oldu.

Bu mevzuda kendisinden nakledilen bir hadis-i şerif şu mealdedir: Ben Rasûlullah
(s.a)'m şöyle dediğini duydum: "- Hangi kula bir musibet gelir de -inna lillahi ve inna
ileyhi raciun- Allah'ım bu musibetimden dolayı beni mükafatlandır. Bana ondan daha
hayırlısını ver, derse. Muhakkak bu musibetinden dolayı Allah onu mükafatlandırır ve
ona eskisinden daha hayırlı bir sonuç bahşeder" (Ümmü Seleme) dedi ki, Ebû Seleme
vefat edince, ben Rasûlullah (s.a)'in bana öğrettiklerini söyledim. Bunun üzerine Allah

[1401

bana Ebû SelemeMen daha hayırlı birini, Allah'ın Rasûlünü verdi.

15-16.(Hastanın Yanında La İlahe İllallah Sözünü Söyleyerek) Telkinde
Bulunmak