بَابُ الْإِسْرَاعِ بِالْجَنَازَةِ

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،   

بَابُ الْإِسْرَاعِ بِالْجَنَازَةِ

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،  

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،   

2816 حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ ، عَنِ الزُّهْرِيِّ ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيِّبِ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ، يَبْلُغُ بِهِ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، قَالَ : أَسْرِعُوا بِالْجَنَازَةِ فَإِنْ تَكُ صَالِحَةً فَخَيْرٌ تُقَدِّمُونَهَا إِلَيْهِ ، وَإِنْ تَكُ سِوَى ذَلِكَ فَشَرٌّ تَضَعُونَهُ عَنْ رِقَابِكُمْ

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،  

I entered upon al-Hakam b. Ayyub along with Anas. He saw some youths or boys who had set up a hen and shooting at it. Anas said: The Messenger of Allah (ﷺ) forbade to kill an animal in confinement.

(3181) Ebû Hüreyre'den (rivayet olunduğuna göre) Peygamber (s. a) (şöyle)
buyurmuştur:

"Cenazeyi (kabre) süratli götürünüz, eğer cenaze salih (bir kişi) ise (önünde) hayır
(vardır) onu hayra eriştirmiş olursunuz. Eğer cenaze böyle (salih bir kişi) değilse, şer

[430]

(bir kişi) dir. (Definde acele etmekle) onu omuzlarınızdan atmış olursunuz."
Açıklama

Hadis-i şerifteki "süratli götürünüz" emrinden murat, hızlı hızlı yürümek değil, oluye
zarar vermeyecek, taşıyanları ve uğurlayanları meşekkata sokmayacak derecede
mu'tedil bir yürüyüştür. Nitekim Ebû Bekre'den rivayet edilen bir hadis-i şerifte
Rasûlü Ekremle saha-bilerinin cenazeleri mutedil bir yürüyüşle götürdükleri ifade

[431] „

edilmektedir. Alimlerden bazılarına göre, VCenazeyi kabre süratle götürmek"
demek, onun öldüğü kesinlikle anlaşıldıktan sonra, hiç beklemeden ve vakit geçir-
meden, hemen tekfin ve teçhizine başlamak demektir.

Fakat birinci görüşün daha isabetli olduğu bir gerçektir. Çünkü Tabe-ranî'nin rivayet
ettiği "sizden birisi öldüğü zaman onu bekletmeyiniz, acele olarak kabrine götürünüz."
mealindeki hadisi şerifle Said el-Hudrî'den "Cenaze tabuta konulup da, adamlar
omuzlarına aldıklarında, eğer o adam salih bir kişi ise -beni bir an. önce (mükafatıma)
götürün. Beni bir an önce götürün- der. Eğer kötü bir kişi ise -Eyvah! Beni nereye



götürüyorsunuz?" der. Bu sesi insandan başka herşey duyar. Eğer insanlar duysalardı,
[432]

bayılıp düşerlerdi. anlamına gelen lafızlarla rivayet edilen hadis, birinci görüşün
daha isabetli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Metinde geçen kelimesindeki cemi müzekker muhatab (çoğul, ikinci şahıs) zamiri

[433]

cenazeyi kabre götürme görevinin erkeklere ait olduğuna delalet etmektedir.
Bazı Hükümler

1. Cenazeyi kabre götürürken, ölüye zarar verecek dereceye varmamak şartıyla biraz
suratlı yürümek mustehabdır. Hanbelî âlimlerinden İbn Kudame'nin açıklamasına
göre, bu mevzuda âlimler ittifak etmiştir. Ancak îbn Hazm, cenazeyi götürürken bu şe-
kilde acele etmenin farz olduğunu söylemekle şaz bir görüş ortaya koymuştun Gerçi;
"İbn Abbas ile birlikte Şerifte Peygamber (s.a)'in zevcesi Mey-mune'nin cenazesinde
bulunduk. İbn Abbas: Bu kadın Peygamber (s.a)'in zevcesidir, Şimdi tabutunu

1434]

kaldırdığınız zaman sarsmayın, sallamayın, hoş tutun..." anlamındaki hadisi
şeriften selef-i salihinin bazılarının cenazeyi süratli taşımayı kerih gördükleri
anlaşılıyorsa da, onların bu meseledeki muhalefetleri cenazenin zarar görmesine sebep
olabilecek derecedeki süratli yürüyüşlerle ilgilidir.

2. Bir kimsenin öldüğü kesinlikle anlaşılır anlaşılmaz, acele olarak defn işlerine
başlamak müstehabdır.

3. Salihlerin sohbetine rağbet etmek, zararlı kimselerin sohbetinden de kaçınmak

[4351

gerekir.

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،   

2817 حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ ، عَنْ عُيَيْنَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ، عَنْ أَبِيهِ ، أَنَّهُ كَانَ فِي جَنَازَةِ عُثْمَانَ بْنِ أَبِي الْعَاصِ وَكُنَّا نَمْشِي مَشْيًا خَفِيفًا ، فَلَحِقَنَا أَبُو بَكْرَةَ فَرَفَعَ سَوْطَهُ ، فَقَالَ : لَقَدْ رَأَيْتُنَا وَنَحْنُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَرْمُلُ رَمَلًا ، حَدَّثَنَا حُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ ، حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الْحَارِثِ ، ح و حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى ، حَدَّثَنَا عِيسَى يَعْنِي ابْنَ يُونُسَ ، عَنْ عُيَيْنَةَ ، بِهَذَا الْحَدِيثِ ، قَالَا : فِي جَنَازَةِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَمُرَةَ ، وَقَالَ : فَحَمَلَ عَلَيْهِمْ بَغْلَتَهُ وَأَهْوَى بِالسَّوْطِ

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،  

The verse: So eat of (meats) on which Allah's name hath been pronounced and the verse: Eat not of (meats) on which Allah's name hath not been pronounced were abrogated, meaning an exception was made therein by the verse: The food of the people of the Book is lawful unto you and yours is lawful unto them.

(3182) (Uyeyne b. Abdirrahman'm) babasından (rivayet olunduğna göre), kendisi
Osman b. Ebi'l-As'm cenazesinde bulunmuştur. (Kendisi bunu şöyle anlatıyor):
Biz (cenazeyi götürürken) yavaş yavaş yürüyorduk. Derken Ebû Bekre (arkamızdan
yetişip) bize katıldı ve kamçısını kaldırıp "Ben Rasûlullah (s. a) ile birlikte bizi

1436]

(cenazeleri götürürken) biraz süratlice yürürken gördüm." dedi.
Açıklama

Bu hadisi şerif, cenazeyi kabre götürürken koşar adımla mutad yürüyüş arasında bir
süratle, daha doğrusu normal yürüyüşten biraz daha süratli bir şekilde, yürümenin
müstehab olduğuna delalet etmektedir.

Çünkü metinde geçen "Remel" kelimesi omuzları oynatacak şekilde, fakat koşmadan
biraz süratlice yürümek demektir. Rasûlü Zişan Efendimizin ve ashabı kiramın
cenazeleri uğurlarken takibettikleri yürüyüş tarzı olarak, hadisi şerifte cenazeyi
götürenlerin uymaları istenen yürüyüş tarzı budur.

İbn Ebî Şeybe'nin Abdullah b. Ömer'den tahric ettiği bir hadis-i şerifte açıklandığı
üzere, Hz. Ömer Hz. Abdullah'a kendisi ölünce cenazesini taşırken bu şekilde
yürümesini ve cenazenin önünde melekler, arkasında da ademoğulları bulunduğu için



[437]

cenazenin arkasından yürümesini vasiyyet etmiştir.

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،   

2818 حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ ، حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ ، عَنْ يَحْيَى الْمُجَبِّرِ - قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَهُوَ يَحْيَى بْنُ عَبْدِ اللَّهِ التَّيْمِيُّ عَنْ أَبِي مَاجِدَةَ ، عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ ، قَالَ : سَأَلْنَا نَبِيَّنَا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الْمَشْيِ مَعَ الْجَنَازَةِ ، فَقَالَ : مَا دُونَ الْخَبَبِ إِنْ يَكُنْ خَيْرًا تَعَجَّلَ إِلَيْهِ ، وَإِنْ يَكُنْ غَيْرَ ذَلِكَ فَبُعْدًا لِأَهْلِ النَّارِ ، وَالْجَنَازَةُ مَتْبُوعَةٌ ، وَلَا تُتْبَعُ لَيْسَ مَعَهَا مَنْ تَقَدَّمَهَا ، قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَهُوَ ضَعِيفٌ هُوَ يَحْيَى بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَهُوَ يَحْيَى الْجَابِرُ ، قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَهَذَا كُوفِيٌّ وَأَبُو مَاجِدَةَ بَصْرِيٌّ ، قَالَ أَبُو دَاوُدَ : أَبُو مَاجِدَةَ ، هَذَا لَا يُعْرَفُ

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،  

explaining the verse But the evil ones ever inspire their friend to contend with you They used to say: Do not eat which Allah killed, but eat which you slaughtered. So Allah revealed the verse: Eat not of (meats) on which Allah's name hath not been pronounced...to the end of the verse.

(3184) İbn Mes'ud'dan demiştir ki:

Peygamber (s.a)'e cenazeyle yürümeyi sorduk, şöyle buyurdu: "Koşmanın altında
(mutedil bir süratle yürünür. Böyle yürümekle) eğer (ölen kimse) hayırlı (birisiyse)onu
hayra (eriştirmekte) acele etmiş olunur. Eğer böyle değilse (varsın) cehennem halkı
(bizden biran önce) uzak (laşıp, gitsin). Cenaze arkasından gidilendir, (kendisi)
arkadan giden değildir. (Cenazenin)önünden giden onunla beraber bulunmuş
[440]

olmaz."

Ebû Dâvûd der ki: Bu ravi (yani) Yahya İbn Abdullah zayıftır, Yahya el-Câbir
(denilen kimse) de odur ve Kûfelidir. Ebû Mâcide (ise) Basra'lıdır. Bu Ebû Mâcide

[4411

(nin kimliği) ise meçhuldür.
Açıklama

Cenazeyi kabre götürürken normal yürüyüşten biraz daha süratli adımlarla, fakat
koşmadan, götürmek müstehabdır. Cenazeyi bu şekilde biraz süratlice götürmekle;
eğer o cenaze hayırlı bir kimse ise, bir an önce kendisini bekleyen hayra erişmiş olur.
Eğer hayırsız bir kimse ise, müslümanlar onu bir an önce kendilerinden uzaklaştırmış
olurlar.

Metinde geçen kelimesini biz "uzaklaşıp gitsin" diye tercüme ettik. Fakat bu

\442^

kelimenin "haksızlık yapan kavim yok olsun" mealindeki âyeti kerimedeki gibi
beddua olarak kullanılmış olması da mümkündür. O zaman bu cümleye "cehennem



halkı yok olsun!" manâsı vermek mümkündür.

Cenazeyi kabre götürürken arkasında yürümenin, sağında, solunda veya önnüde
yürümekten daha faziletli olduğunu söyleyenlerin delilini teşkil eden bu hadis-i şerif,
zayıftır. Çünkü Yahya b. Abdullah ile Ebû Macide vardır. Bilindiği gibi bu ravilerin

14431

her ikisi de zayıftır.
Bazı Hükümler

1. Bir meseleyi bilmeyen kişi, onu bir bilene sormalıdır.

2. Cenazeyi kabre götürürken normal bir süratle götürmek ve arkasından yürümek
gerekir. Cenazenin önünden yürüyen kimse, arkasından yürüyen kimse kadar sevap

f4441

alamaz.

46-47. İmam, İntihar Eden Bir Kimsenin Namazını Kılar Mı?