The Messenger of Allah (ﷺ) put a turban on me and let the ends hang in front of him and behind me.

(4632) İbn Abbâs (r.a.)'dan (rivayet edildiğine göre) Ebu Hureyre (radiyallahü anh)
şöyle demiştir: Adamın biri Rasûlullah (s.a.)'e gelip: "(Ey Allah'ın Rasulü!) Ben bu
gece (rüyamda) kendisinden yağ ve bal yağan bir bulut gördüm. Halkı da (yağan yağ
ve baldan) elleriyle avuçlarken gördüm. Kimisi çok avuçluyordu, kimisi de az. Bir de
gökten yere ulaşan bir ip gördüm. Ey Allah'ın Rasülü, senin de o ipi tutup yükseldiğini
gördüm. Sonra onu başka bir adam tutup o iple o da yükseldi. Sonra başkası onu tutup
onunla o da yükseldi. Sonra onu başka bir adam tuttu. Fakat (ip) koptu. Sonra (ip
koptuğu yerden) ulandı. Onunla (o adam da) yükseldi."

(Bu rüyayı Hz. Peygamberle birlikte dinleyen) Hz. Ebu Bekir (söz alarak: "Ey Allah'ın
rasulü!) İzin ver de ben onu yorumlay ayım "dedi. (Hz. Peygamber de: "Haydi) onu
yorumla!" buyurdu. Bunun üzerine (Hz. Ebû Bekir şöyle) dedi: "Buluta gelince. (O)
İslâmm bulutudur. (Ondan) yağan yağ ve bala gelince o da Kur'andır. (Yani Kurân'm)
yumuşaklığı ve tadıdır. (Yağ ve baldan) çok ve az avuçlaym(lar)a gelince o Kur'an'dan
az ve çok alan (1ar) dır.

Gökten yere ulaşan ip, senin üzerinde bulunduğun hakk (yol) dur. Sen onu tutuyorsun
(o da) seni Allah'a yükseltiyor. Senden sonra onu bir adam daha tutuyor. O iple (o
adam da) yükseliyor. Sonra onu başka bir adam tutuyor, (fakat ip) kopuyor. Sonra O
adam için (ip) ulanıyor ve onunla o adam da yükseliyor. Ey Allah'ın Rasulü! Bana
kesinlikle söyle! (yorumumda) isabet mi ettim hata mı ettim?
(Hz. Peygamber de): "Bazısında isabet ettin, bazısında hatâ ettin"
buyurdu. Bunun üzerine (Hz. Ebû Bekir) "Ey Allah'ın rasulü yemin verdim hatamın ne

£1981

olduğunu bana söyle!" dedi. Peygamber (s. a.) de, "Yemin verme!" buyurdu.

The Messenger of Allah (ﷺ) forbade wearing clothes in two styles: that a man sits in a single garment with his hands round his knees and uncover his private parts towards heaven and that he wears his garment while one of his sides is uncovered, and puts the garment on his shoulders.

(4634) Ebû Bekre'den {rivayet edildiğine göre) peygamber (s. a.) bir-gün (halka)
"İçinizden (bu gece) kim rüya gördü?" diye sormuş. (Orada bulunanlardan) birisi de:
"Ben gördüm" cevabını vermiş (ve sözlerine şöyle devam etmiş:
Gökten sanki terazi gibi birşey indi. Sen, Ebû Bekir'le birlikte tartıldın ve Ebu
Bekir'den ağır geldin. Ömer de, Ebû Bekir'le tartıldı. (Bu sefer) Ebû Bekir, ağır geldi.
Ömer, bir de Osman'la tartıldı (bu sefer de) Ömer ağır geldi. Sonra terazi (göğe)
kaldırıldı (Ravî Ebû Bekre bu rivayetini şöyle bitirdi:)

Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.)'in yüzünde memnuniyetsizlik (alâmetleri) sorduk.
[204]

The Messenger of Allah (ﷺ) forbade that a man should wrap himself completely in a garment with his hands hidden it, or sit in a single garment with his hands round his knees.

(4636) Câbir b. Abdillâh'dan, dedi ki: Rasûlullah sallallahü aleyhi ve sellem (birgün
bize): "Bu gece salih bir zâta (rüyasında) Ebû Bekir'in, RasûiuUah (s.a.)'e, Ömer'in
Ebu Bekir'e, Osman'ın da Ömer'e tutunduğu gösterildi" dedi. Câbir sözlerine devamla
şöyle) dedi:

Biz Rasûlullah (s.a.)Mn yanından kalkınca (kendi kendimize şöyle) dedik:

(Hz. Peygamberdin rüya gördüğünden bahsettiği) sâlih zata gelince, (o) Rasûlullah

(s.a.)'clir. Birbirlerine tutunan kimseler ise Allah(ü teâlâ hazretlerin) in peygamberini

(yürütmekle görevli olarak) gönderdiği şu iş (in, yani yönetimin) başına geçecek

kimselerdir.

Ebû Davud der ki: Bu hadisi Yunusla Şuâyb da rivayet etti(ler.Fakat) Amfi
12121

zikretmediler.

I came to the Messenger of Allah (ﷺ) with a company of Muzainah and we swore allegiance to him. The buttons of his shirt were open. I swore allegiance to him and I put my hand inside the collar of his shirt and felt the seal.

'Urwah said: I always saw Mu'awiyah and his son opening their buttons of the collar during winter and summer. They never closed their buttons.

(4637) Semûre b. Cündüb'den (rivayet edildiğine göre) Bir adam: "Ey Allah'ın rasûlü.
Ben (bu gece rüyamda) gökten sarkıtılmış kova gibi bir-şey gördüm. Ebu Bekir geldi.
(Onun) sapından tutup biraz içti. Sonra Ömer geldi (kovanın) sapından tuttu, karnı
şişinceye kadar içti. Sonra Osman geldi, o da sapından tuttu karnı şişinceye kadar içti.
Sonra Ali geldi (kovanın) sapından tuttu. (Fakat kova sallandı) ondan üzerine birazcık
[213]

(su) sıçradı" dedi.
Açıklama

Tercümemizden de anlaşılacağı üzere, (4636) numaralı hadiste, Hz. Peygamberin
rüyasında gördüğünden bahsettiği sâlih zattan maksat kendisidir. Bir başka ifadeyle,
Hz. Peygamber kendisinden bahsederken "ben" sözü yerine o "sâlih bir zât" sözünü
kullanmıştır.

Mevzuumuzu teşkil eden bu (4636) ve (4637) numaralı hadis-i şerifler, İslam tarihinde
"hulefâ-i râşdin" diye anılan dört halifenin dördünün de hadis-i şeriflerde anlatılan
sıraya uygun olarak, Hz. Peygamberin sünneti doğrultusunda, halifelik yapacaklarına,
fakat Hz. Ali devrinde bu hizmetin çeşitli fitneler sebebiyle sarsılıp hizmetin biraz
zayıflayarak inkıtaa uğrayacağına ve Hz. Ebu Bekir'in halifeliğinin de az süreceğine



delâlet etmektedirler. Gerçekten de (4635) numaralı hadis-i şerifin şerhinde de
açıkladığımız gibi, Hz. Ebu Bekir'in halifelik devri, iki buçuk yıl sürmüştür.
Musannif Ebu Davud, (4636) numaralı hadisi, Yunus ile Şuayb'm da rivayet ettiklerini
fakat rivayetlerinde senedde bulunması gereken Amr b. Ebân'ı, atladıklarından

I214J

bunların rivayetlerinin munkatı' olduğunu söylenmiştir.

We were seated in our house in the noonday heat. Someone said to Abu Bakr: Here is the Messenger of Allah (ﷺ) coming to us shading his head at the hour when he would not generally come. The Messenger of Allah (ﷺ) then came; he asked for permission and he gave him permission and he entered.

I saw a man whose opinion was accepted by the people, and whatever he said they submitted to it. I asked: Who is he? They said: This is the Messenger of Allah (ﷺ). I said: On you be peace, Messenger of Allah, twice. He said: Do not say On you be peace, for On you be peace is a greeting for the dead, but say Peace be upon you.

I asked: You are the Messenger of Allah (may peace be upon you)? He said: I am the Messenger of Allah Whom you call when a calamity befalls you and He removes it; when you suffer from drought and you call Him, He grows food for you; and when you are in a desolate land or in a desert and your she-camel strays and you call Him, He returns it to you.

I said: Give me some advice. He said: Do not abuse anyone. He said that he did not abuse a freeman, or a slave, or a camel or a sheep thenceforth. He said: Do not look down upon any good work, and when you speak to your brother, show him a cheerful face. This is a good work. Have your lower garment halfway down your shin; if you cannot do it, have it up to the ankles. Beware of trailing the lower garment, for it is conceit and Allah does not like conceit. And if a man abuses and shames you for something which he finds in you, then do not shame him for something which you find in him; he will bear the evil consequences for it.

(4639) Ebu'l-A'yes Abdurrahmân ibn Selmân (şöyle) demiştir: "Acem krallarından bir
kral gelip, Dımeşk'm dışında, (Şam bölgesindeki) bütün şehirleri ele
£2161

geçirecektir."
Açıklama

Bilindiği gibi" Şam" Eski Suriye ülkesinin bulunduğu topraklara verilen isimdir. Bu
topraklar "Filistin, Ürdün, Humus, Dımeşk, Kmnesrîn, Avâsım, Şuğûr" olmak üzere
yedi kısımdan oluşur.

Bugün Şam deyince bugünkü Suriye'nin başşehri anlaşılmaktadır. Oysa aslında
Suriye'nin başşehrinin esas ismi Dımeşk'tır. Şâm ise sözü geçen yedi kısımdan oluşan
bölgedir.

(4639) numaralı hadis-i şerifte sözü geçen Amman'dan maksat, bugünkü Ürdün

şehrinin başkentidir. Bir de Hint denizi kıyılarında halkının ekserisi Abaza

Haricilerinden olan Umman vardır ki burada kasdedilen o değildir.

Mevzumuzu teşkil eden bu hadis-i şerifler, dört halifeden sonra fitnelerin başlayıp,

kafirlerin İslâm ülkelerinin Şam bölgesi gibi önemli yerlerini ele geçireceklerini ve

Dımeşk'in dışındaki müslümanlarm düşman karşısında dize düşeceklerini haber

vermektedir.

Her ne kadar, bugüne kadar sözü geçen yerlerde çeşitli fitne ve istilâlar görülmüşse de
mevzuumuzu teşkil eden bu hadis-i şeriflerde söz konusu edilen olayların, hangi
tarihte ve hangi krallar zamanında vukua geleceği açıklanmadığından kesin bir şey
söylemek doğru değildir. Ahir zamanda çıkacak savaşlarda, Şam halkının işgal

[2171

edeceği yeri (2483) numaralı hadisin şerhinde açıklamıştık.

The Messenger of Allah (ﷺ) as saying: If anyone trails his garment arrogantly, Allah will not look at him on the Day of Resurrection. Then Abu Bakr said: One of the sides of my lower garment trails, but still I remain careful about it. He said: You are not one of those who do so conceitedly.

(4640) Mekhûl'den (rivayet edildiğine göre) Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:
"(Son zamanlarda Deccal'in ordusu ile müslümanlar arasında çıkacak) savaşlarda

12181

müslümanlarm çadır yerleri "el-Ğûta" denilen yerdir."
Açıklama



Bezlu'l-Mechûd yazarının ifade etiği gibi, bu hadis-i şerifte söz konusu edilen savaştan



maksat, Hz. Mehdî zamanında müslümanlarla Deccâl arasında çıkacak savaşlar
olabilir.

Hadis-i şeriften anlaşıldığına göre, o zaman müslümanlar ellerinde bulunan toprakları
savaşlarda kaybedecekleri için "el-Ğûta" denilen yerde sıkışıp kalacaklar.
Karargâhlarını orada kurup orada mevzileneceklerdir.

"EL-ĞÛTA" Dünyanın dört cenneti diye bilinen dört harika yerden biri ve en
güzelidir.

Dımeşk 'ı da içerisine alan bu beldenin etrafı fevkalade güzel manzaralarla süslü
yüksek dağlarla çevrilidir. Bu dağlardan fışkıran serin ve tatlı sular ise, beldeye ayrı
bir özellik ve güzellik kazandırmaktadır.

(4298) numaralı muttasıl ve merfû' hadis de bu beldenin Şam bölgesinin en güzel

12191

beldesi olduğu ifâde ediliyor.

A man was praying with his lower garment hanging down. The Messenger of Allah (ﷺ) said to him: Go and perform ablution. He then went and performed ablution. He then came and he said: Go and perform ablution. Then a man said to him: Messenger of Allah, what is the matter with you that you commanded him to perform ablution and then you kept silence ? He replied: He was praying while hanging down his lower garments, and Allah does not accept the prayer of a man who hangs down his lower garment.

(4641) Avf (b. Ebî Cemile el-A'râbî'den rivayet edildiğine göre) demiştir ki:
Ben el-Haccâc'ı: "Gerçekten Osman (b. Affaıı)m durumu, îsâ İbn Meryem'in durumu
gibidir" derken işittim. (Haccâc bu sözü söyledikten) sonra şu: "... Ey İsâ ben seni

[220]

öldüreceğim, bana yükselteceğim, seni inkâr edenlerden temizleyeceğim..."
âyetini okudu. Onu okuyup tefsir ederken eliyle de bize ve Şamlılara işaret ediyordu.

mıı



Açıklama

Bu haber, son zamanlarda Deccâla ve ordusuna karşı savaşacakları birçok hadislerden
öğrenilen Şam halkının tarihte uzun süre İslama hizmetin bayraktarlığını yapacaklarını
ifade etmektedir. Bilindiği gibi bu haberin râvisi, Hicretin 661 yılında Tâifte doğup
714 yılında ölen Haccâc İbn Yusuf tur.

f2221 f2231
Sakîftan çıkacağı haber verilen hunhar in da bu adam olduğu rivayet edilir.
Her ne kadar Haccâc'm kan dökücülüğü malum ise de onun hadis uydurduğu
görülmemiştir. Bu bakımdan Musannif Ebû Dâvud, onun Şamlıların istikbâli ile ilgili
olan bu sözünü "sünen" ine almakta bir sakınca görmemiştir. Esasen Haccâc'm bu
sözü bu mevzuda gelen haberlere de muvafık düşmektedir.

Haccâc'm kendi kafasından istikbâle dair vereceği bir haberin hiç bir kıymeti yoktur.
Böyle bir haberin kıymeti sadece onun kendi tecrübesine dayanarak yaptığı bir
tahminin kıymeti kadardır. Ancak Haccâc, bu sözü sohbetinde bulunduğu tabiilerden
duyduğu hadislere dayanarak söylemiş de olabilir.

Haccâc'm bu sözüne göre "Allah-ü Teâlâ hazretleri mealini sunduğumuz, âyet-i
kerimesinde haber verdiği şekilde nasıl Hz. İsa'yı yanma yükselterek, onu
düşmanlarının üzerine yüceltmiş ve böylece onu ve tabileri-ni düşmanlarına galip
getirmişse, Hz. Osman'ı da, şehid olarak yanma kaldırmak suretiyle düşmanlarının
üzerine çıkarmıştır. Ve onun taraftarları da Şanı ve Irak'da halifeliği ellerine geçirerek
rakiplerine galib geleceklerdir. Bu bakımdan Hz. Osman'ın durumu Hz. İsa'ya
benzemektedir."

Gerçekten de Hz. Osman adına ortaya çıkan Ümeyye oğulları Hz. Osman'ın



şehâdetinden sonra halifeliği ellerine geçirerek uzun süre icrây-ı hükümet etmişlerdir.

f2241

Bu haberin bab başlığı ile ilgisi de burasıdır.

The Prophet (ﷺ) as saying: There are three to whom Allah will not speak and at whom He will not look on the Day of Resurrection, and whom He will not declare pure, and they will have a painful punishment. I asked: Who are they, Messenger of Allah, they are losers and disappointed ? He repeated it three times. I asked: Who are they. Messenger of Allah, they are losers and disappointed ? He replied: The one who wears a trailing robe, the one who takes account of what he gives, and the one who produces a ready sale of a commodity by false swearing.

(4642) Er-Rabî' b. Hâlid ed-Dabî'den (rivayet edilmiştir); demiştir ki: Ben Haccâc'ı bir
hutbesinde: "Birinizin, kendi ihtiyacı için görevlendirdiği elçisi mi kendisine daha
iyidir, yoksa ailesi içerisinde (onların) ihtiyaçlarını karşılamak üzere görevlendirdiği
halifesi mi?" derken işittim.

Bunun üzerine kendi kendime: "Allah için (bir daha) senin arkanda hiçbir zaman
namaz kılmamak ve seninle savaşan bir cemaat bulursam onlarla beraber sana karşı
savaşmak üzerime borç olsun" dedim. (Ravi) İshâk (ibn İsmail) rivayetinde (bu habere
şu sözleri de) ekledi: (Cerîr) dedi ki: (Gerçekten Er-Rabî) Cemâcim (savaşın) da şehid

1225]

edilinceye kadar(Haccâc'a karşı) savaştı.
Açıklama

Er-Rabî' b. Hâlid, Haccâc'm sözlerinden kendisini V£ Meıvânileri Hz. Peygamberden
üstün tuttuğu ve dolayısıyle Hz. Peygambere dil uzattığı manasını çıkarmış ve onun
arkasında namaz kılmamaya ve fırsatını bulunca ona karşı savaşacağına yemin etmişse
de, aslında Haccâc bu sözleriyle asla böyle bir mana kasdet-memiştir. Çünkü ondan ve
onun tâbi olduğu Ümeyye oğullarından, Hz. Peygambere, Hz. Ebu Bekir'le Hz.
Ömer'e karşı herhangi bir saygısızlık ifade eden bir söz ve tavır görülmemiştir. Ancak
onlar olanca güçleriyle Hz. Osman'ın Hz. Ali'ye üstünlüğünü savunmuşlar ve her
fırsatta bunu isbatlamaya çalışmışlardır.

İşte Haccâc-ı Zalim , bu sözüyle yine Hz. Osman'ın Hz. Ali'ye üstünlüğünü ifade ve
isbât etmek istemiştir. Onun iddiasına göre, Bedir savaşında, Hz. Rukiyye'nin hastalığı
sebebiyle, Hz. Peygamberin, onun harbe çıkmsma izin vermeyip, Hz. Rukiyye'nin
tedavisi ile meşgul olmak üzere evde kalmasını emrettiği halde, Hz. Ali'yi Tebük
savaşında, sonra inen Beraet (Tevbe) suresinin ayetlerini hacılara tebliğ etmek üzere

f2261

elçi olarak göndermesi, bu iki sahabi arasındaki farkı göstermek için kâfidir.
Çünkü bu iki hadisede, Hz. Osman, Hz. Peygmberin halifeliğini, Hz. Ali ise elçiliğini
üstlenmiştir ve halifelik makamı ise elçilik makamından üstündür. İşte Haccâc'in
iddiası ve söylemek istediği budur.

Oysa, bu iddia tamamen yersiz ve yanlıştır. Çünkü Hz. Peygamber, Hudeybiye

[2271

savaşında Hz. Osman'ı Kureyş'e elçi olarak gönderdiği halde Hz. Ali'yi bazı
gazalarda yerine halife olarak bırakmıştı. Bu durum Haccâc'in yanlışlığını ortaya
koymak için yeterli olduğu gibi aynı zamanda kendi mantığına göre Hz. Osman'ın Hz.
Ali'den daha faziletli olmasını gerektirir. Nefsâni duygularla hareket eden kimselerin
bu gibi tezatlara düşmesi kaçınılmaz bir sonuçtur.

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi en isabetli hareket, Hz. Peygamberin halifelerinin
dördünün de faziletine inanıp, hangisinin daha faziletli olduğunu münakaşa mevzuu
etmekten kaçınmaktır.

Râvi Er-Rabi'in Haccâc-ı Zâlime karşı şehid oluncaya kadar savaştığı Cemâcim Savaşı
Irak'ta Abdurrahman İbn-el-Eş'as ile Haccâc arasında olmuştur. Bu savaşta o kadar



çok kurrâ şehid olmuştur ki Talha b. Musarrif gülen bir adamı görünce; "Belli ki bu
adam Cemâcim savaşım görmemiş. Eğer bu savaşı ve bu savaşta şehid olan Kurcanın

r2281

çokluğunu görmüş olsaydı, asla gülemezdi" demiştir.