We asked the Prophet (ﷺ) about walking with the funeral. He replied: Not running (but walking quickly). If he (the dead person) was good, send him to it quickly; if he was otherwise, keep away the people of Hell. The bier should be followed and should not follow. Those who go in front of it are not accompanying it.

Abu Dawud said: The narrator Yahya b. 'Abd Allah is weak. He is Yahya al-Jabir

Abu Dawud said: This is from Kufah, and Abu Majidah is from Basrah.

Abu Dawud said: Abu Majidah is obscure.

(3608) İbn Abbas'tan rivayet olunduğuna göre; Peygamber (s. a), bir yeminle bir

£133]

şahide dayanarak hüküm vermiştir.
Açıklama

Bezlü'l-Mechüd yazarının açıklamasına göre, âlimlerin çoğunluğu bu hadis-i şerif,
"Hz. Peygamber (s. a), davasına şahidlik eden bir şahidi olan ve davasında haklı
olduğuna yemin eden bir kimsenin lehine hüküm verdi" şeklinde anlamışlardır.
Cumhura göre Hz. Peygamber bu davacının kendi yeminini bir şahit yerine koyarak
onu iki şahidi olan bir kimse gibi kabul etmiş ve bu suretle onun lehine hüküm
vermiştir.

Davacının bir şahidi ve bir de yemini ile hüküm verilemeyeceğini söyleyen Hanefî
uleması ise bu hadisi; "Hz. Peygamber, davalının bir şahidi ile birlikte birde yemini
olması halinde davalı lehine hüküm verdi. Çünkü bir şahid ile davacı lehine hüccet
tamamlanmaz. En âz iki şahid olması gerekir." şeklinde anlaşmışlardır. Nitekim 3612
numaralı hadisin şerhinde açıklayacağız.

Bazı hadis sarihleri de mevzumuzu teşkil eden bu hadis-i şerifi, "Beyy ine davacı için,

£1341

yemin de inkâr eden (davalı) içindir. " hadis-i şerifi ile uzlaştırabilmek için, Hz.
Peygamber bazen davacının şahidiyle hüküm verirdi, bazen de davalının yeminiyle
hüküm verirdi. Eğer davacının şahidi bulu-' hursa onun şahidliğine dayanarak, eğer
onun şahidi bulunmazsa davalının yeminine dayanarak hüküm verirdi şeklinde tevil
etmişlerdir.

Bu mevzuda cumhurun görüşünü benimseyen Hattâbî'ye göre; yeminin davalıya ait
olduğunu ifade eden hadisle mevzumuzu teşkil eden hadis arasında sanıldığı gibi bir



çelişki olmadığından bunların arasını te'lif etmek de söz konusu değildir. Çünkü

mevzumu teşkil eden hadis, bir şahidin şahitliği ile birlikte edilen yeminle ilgilidir.

Öbür hadis ise bir şahidin şahitliği olmaksızın edilen yeminle ilgilidir.

Yine Hattâbî'nin açıklamasına göre, mevzumuzu teşkil eden hadisin hükmü sadece

mâli hususlara aittir, diğer hususlardaki şahitlikler buna kıyas edilemez.

İbn Rüşd de bu mevzuda şöyle diyor:

"Ulema, bir kişinin şahidliği ve davacının yemini ile hükmetmenin cevazında da
ihtilâf ederek; İmam Mâlik, İmam Şafiî, İmam Dâvud, Ebû Sevr, Medineli fukaha-i
seb'a ve bir cemaat: Mâli davalarda bir kişinin şahitliği ve davacının yemini ile
hükmedilebilir, demişlerdir. İmam Ebû Hanîfe, Süfyân-i Sevrî ve Irak fukahasmın
cumhuruna göre; bir kişinin şahitliği ve davacının yemini ile hükmedilemez.
İhtilâfın sebebi bu hususta varid olan sem'î deliller arasında bulunan tearuzdur. Bir
kişinin şahitliği ve davacının yemini ile hükmedilebileceğine kail olanlar; -İbn Abbas,
Ebû Hureyre, Zeyd b. Sabit ve Câbir'in hadisleri olmak üzere- birçok hadislere
dayanmışlardır. Ancak bunlardan Müslim'in kaydettiği yalnız İbn Abbas'm hadisidir.
Buharı'nin kaydetmeyip yalnız Müslim'in kaydettiği bu hadisin metni, "Peygamber
Efendimiz, bir şahit ve yemin ile hükmetti" meâlindedir. İmam Mâlik ise, bu hususta
mürsel olarak Ca'fer b. Muhammed'in babasmdan,"Peygamber Efendimizin bir şahit

£1351

ve davacının yemini ile hükmettiğine" dair rivayet ettiği hadise dayanmıştır.
Çünkü İmam Mâlik'e göre, mürsel hadislerle amel etmek vacibtir. Diğer gurubun
dayanağı da, "Eğer iki erkek şahit bulunmazsa şahitlerden güveneceğiniz bir erkek ile

Iİ361

iki kadın da kâfidir" âyeti kerimesidir. Derler ki: Bu âyetten iki şahidin
bulunmaması halinde ancak bir erkek ile kadının kâfi geldiği, bir erkek davacı ile
yemininin kâfi gelmediği anlaşılmaktadır. Buna göre eğer, "Bir şahid ve davacının
yemini ile hükmedilebilir" diyecek olursak, âyetin hadis ile nesholuriduğunu
söylememiz lâzım gelir. Kur'an ise mü-tevâtir olmayan hadislerle nesholunamaz.
Birinci guruba göre ise, bir, -no6İh olmayıp âyetin hükmünü değiştirmeyen bir
ziyadedir. İ'kinci grubun hadisten dayanağımla, "Ya senin iki şahidin, ya da onun

[137] ^ [138]
yemini" hadis-i şerifidir."

A man fell ill and a cry was raised (for his death). So his neighbour came to the Messenger of Allah (ﷺ) and said to him: He has died. He asked: Who told you? He said: I have seen him. The Messenger of Allah (ﷺ) said: He has not died. He then returned.

A cry was again raised (for his death). He came to the Messenger of Allah (ﷺ) and said: He has died. The Prophet (ﷺ) said: He has not died. He then returned.

A cry was again raised over him. His wife said: Go to the Messenger of Allah (ﷺ) and inform him. The man said: O Allah, curse him.

He said: The man then went and saw that he had killed himself with an arrowhead. So he went to the Prophet (ﷺ) and informed him that he had died.

He asked: Who told you? He replied: I myself saw that he had killed himself with arrowheads. He asked: Have you seen him? He replied: Yes. He then said: Then I shall not pray over him.

(3610) Ebû Hureyre'den (r.a) rivayet olunduğuna göre; Peygamber (s.a), bir şahitle
beraber yemine dayanarak hüküm vermiştir.

Ebû Dâvûd dedi ki: Rabîb. Süleyman el-Müezzin bu hadise ilâve olarak bana şunları
da söyledi:. Şafiî bana, A bdülaziz 'in (kendisine şunları) söylediğini haber verdi: "Ben
bu hadisi (bunu Rabîa bana senden nakletmişti diyerek) Süheyl'e okudum da Süheyl
(şöyle) dedi: Bence güvenilir bir adam olan Rabîa da bana bu hadisi kedisine
okuduğumu söylemişti,, fakat ben hatırlayamamıştım."

Abdülaziz (sözlerine devamla) dedi ki: "Gerçekten de Süheyl'e bir hastalık arız olmuş
ve aklına biraz zarar vermişti. (Bu yüzden bildiği bu) hadisin bir kısmını unutmuştu.
Daha sonra o, bu .hadisi; -Rabîa'dan, o da Süheyl'den, Süheyl'in babasından- diyerek
[141]

nâklederdi.

The Messenger of Allah (ﷺ) did not pray over Ma'iz ibn Malik, and he did not prohibit to pray over him.