هذه الخدمةُ تعملُ بصورةٍ آليةٍ، وهي قيدُ الضبطِ والتطوير، 
2867 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ ، حَدَّثَنَا مُعَرِّفُ بْنُ وَاصِلٍ ، عَنْ مُحَارِبِ بْنِ دِثَارٍ ، عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ ، عَنْ أَبِيهِ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ الْقُبُورِ ، فَزُورُوهَا ، فَإِنَّ فِي زِيَارَتِهَا تَذْكِرَةً
هذه الخدمةُ تعملُ بصورةٍ آليةٍ، وهي قيدُ الضبطِ والتطوير، 
2867 حدثنا أحمد بن يونس ، حدثنا معرف بن واصل ، عن محارب بن دثار ، عن ابن بريدة ، عن أبيه ، قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : نهيتكم عن زيارة القبور ، فزوروها ، فإن في زيارتها تذكرة
هذه الخدمةُ تعملُ بصورةٍ آليةٍ، وهي قيدُ الضبطِ والتطوير، 

: هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير، 

Narrated Buraidah: The Messenger of Allah (ﷺ) as saying: I forbade you to visit graves, but you may now visit them, for in visiting them there is a reminder (of death).

(3235) (İbn Büreyde'nin) babasından, demiştir ki: Rasûlullah (s. a): "Ben sizi kabir
ziyaretinden men etmiştim, artık onları ziyaret ediniz. Çünkü kabirleri ziyarette tezkire

f6491

(öğüt, ölümü hatırlatma ve ibret) vardır" buyurmuştur.
Açıklama

İslâm'ın ilk yılları, müslümanlarm cahiliye âdetlerinden yeni kurtulmaya çalıştıkları
bir dönem olduğu için Rasûl-i Zi-şan Efendimiz müslümanları kabir ziyareti
esnasındaki İslâm dışı davranışlardan korumak amacıyla, İslâm'ın onların kalplerine
ve içtimai hayatlarına yerleşip onlara tam manasıyla hâkim olmasına kadar kabir
ziyaretini yasaklamıştı. İslâmî hükümler onların hayatına iyice hâkim olduktan sonra,
kabir ziyareti için gereken âdab ve erkâna riayet etmek şartıyla, "İsteyen (kabirleri)

r6501

ziyaret etsin (fakat ziyaret esnasında sakın) kötü söz söylemeyiniz." buyurarak
bu yasağı kaldırmıştır.

Her ne kadar Zahiriyye imamlarından İbn Hazm, metinde geçen "... kabirleri ziyaret
ediniz..." emrinin farziyyet için olduğunu, binaenaleyh kabirleri ziyaret etmenin farz
olduğunu söylemişse de, cumhur bu emrin men-dupluk için olduğunu ve dolayısıyla
kabirleri ziyaret etmenin mendub olduğunu söylemiştir.

Bu hadis-i şerif İbn Mâce'nin Sünen' inde: "Ben sizi kabirleri ziyaretten menetmiştim.
Artık siz onları ziyaret ediniz. Çünkü şüphesiz kabir ziyareti insanı (kendisini)
dünyaya kaptırmaktan kurtarır ve âhireti hatırlatır." mealindeki lafızlarla; Hâkim'in
Enes'ten naklettiği hadiste de: "Kabirleri ziyaret ediniz, çünkü bu ziyaret kalpleri
inceltir, gözleri yaşartır ve âhireti hatırlatır. (Fakat ziyaretiniz esnasında) uygunsuz söz
söylemeyiniz." anlamına gelen lafızlarla rivayet edilmiştir.

Bütün bu hadis-i şerifler, kabir ziyaretinin meşruluğuna ve bunun Hz. Peygamber
tarafından teşvik edilmiş olduğuna delâlet etmektedir. İslâm âlimleri erkeklerin
kabirleri ziyaret etmesinin sünnet olduğunda ittifak etmişlerse de kadınların kabirleri



ziyaret etmelerinin hükmü üzerinde ihtilâfa düşmüşlerdir. İnşaallah bir sonraki hadis-i

[6512

şerifin şerhinde bu mevzuyu ele alacağız.
76-78. Kadınların Kabir Ziyareti

شرح الحديث من عون المعبود لابى داود

: : هذه القراءةُ حاسوبية، وما زالت قيدُ الضبطِ والتطوير،    [3235]